‘Wij mogen meer laten zien wie we zijn.’

Eerlijk gezegd! Het verhaal van Livinia Yarzagaray (43), moeder van 5 kinderen, zelfstandig ondernemer en groot sportliefhebber. Zij woont sinds 1988 in Nederland en groeide op in multicultureel Rotterdam.

Livinia Yarzagaray

“In 2001 ben ik naar Landgraaf en daarna naar Heerlen verhuisd. In het begin was het wel echt een cultuurshock. Voor het eerst in mijn leven voelde ik mij anders. Ik viel echt op. Dat was wennen. Maar, Rotterdammers hebben ook een andere mentaliteit, ze zijn meer direct en open minded. Ik kon hier moeilijk aarden. Het heeft wel 10 jaar geduurd voordat ik mij hier thuis kon voelen. Dat gebeurde eigenlijk pas toen ik zelf kinderen kreeg.
Toen ik pas in Limburg woonde, werd ik zeer zeker gediscrimineerd, nagekeken, buitengesloten. Ik werkte bij ABN AMRO en was de eerste persoon van kleur bij de bank. Collega’s gingen dan in het Limburgs met elkaar praten en mij heel bewust buitensluiten. Ook stelden zij van die rare vragen om te checken of je aan het stereotiepe beeld over donkere mensen voldeed; ‘Je houdt vast wel van kip hè?’ Het was niet fijn om zo te werken. Ik ben direct, dus ik sprak hen daarop aan. Dat werd niet gewaardeerd. Ik ben wel eens op het matje geroepen bij de directeur omdat ik té direct was; mijn collega’s vonden dat te offensief en konden daar niet tegen. Ik ben ook vanwege mijn kleur in de buurtwinkel geweigerd om daar mijn boodschappen te doen. ‘Ik help jouw soort niet’, zei de man bij de kassa. Dat was een shock. En zo zijn er meer voorbeelden. Buurtgenoten deden de rolluiken naar beneden als wij voorbijliepen. Mensen hielden hun tas goed gast als wij aankwamen. En ‘oh, daar komt Zwarte Piet…’
Het racisme is minder. Ik weet niet of het komt doordat er meer is veranderd of doordat Heerlen steeds meer multicultureel wordt. Er is meer bewustwording, maar ‘wij’ zijn ook mondiger. Het zal wel een combinatie van dat alles zijn. Mijn kinderen merken er gelukkig niet bewust heel veel van. Op de basisschool waar ze op zitten of op hebben gezeten, heb ik wel wat gesprekken gevoerd, met name over de discussie over Zwarte Piet. Ik merkte dat er voor de Black Lives Matter Movement weinig bewustwording was in Heerlen over het feit dat Zwarte Piet niet oké was en dat het niet oké was om te discrimineren. Ik heb echt mensen moeten onderwijzen. Ik merk nu wel een verschil. Met kleine stapjes is Heerlen vooruitgegaan.
Mijn kinderen weten dat ze gediscrimineerd worden als ze voor ‘Zwarte Piet’ worden uitgemaakt, maar ze hebben er niet bewust last van. Ik voed mijn kinderen op om weerbaar te zijn. Om het niet te accepteren als ze gediscrimineerd worden en zich daarover uit te spreken. Maar vooral om zelfverzekerd te zijn over wie ze zijn. Trots op hun cultuur, hun roots, hun kleur en hun haar. Trots op de kracht van hun huidskleur en de kracht van anders zijn. Dat leer ik hen heel bewust. Die trots is de beste verdediging. De volgende stap is dat wij meer mogen laten zien wie we zijn en meer over onze cultuur delen, want wij zijn in Heerlen met grote aantallen. Wij mogen onszelf meer presenteren in de stad, de kunst en in andere activiteiten. Deze tentoonstelling is een mooi begin.”