‘De mooiste momenten maak je mee als je uit je comfortzone stapt. Dan leer je het meest. Je moet de wereld proeven voordat je er een oordeel over kunt vellen.’

Eerlijk gezegd! Het verhaal van Gilmaro Tol (25). Zijn moeder is een Nederlandse, geboren in Den Helder en samen met haar ouders naar Heerlen gekomen. Zijn vader is van Antilliaanse afkomst. Hij is geboren op Curaçao maar woonde in Rotterdam voordat hij naar Heerlen kwam. Zelf is Gilmaro geboren en getogen in Heerlen. Hij doet duizend-en-een dingen: hij is DJ, event-planner, hij werkt in de opbouw en afbouw en hij is een duizendpoot op evenementen en feesten. Heel breed.

“Heerlen voelt voor mij als thuis. Ik reis veel en kom graag terug naar de stad waar ik mijn vrienden en bekenden zie. Die Heerlense vibe is tof. Mijn karakter is sterk en ik heb mij vrij weinig aangetrokken van het racisme dat ik zeker ook heb meegemaakt. Zo mocht ik vroeger langs een bepaald huis niet lopen omdat ik een kleurtje had. Toen ik dat toch deed met mijn brutale kop kwam deze man mij met een mes achterna en riep hij: ‘De volgende keer dat je hier langskomt steek ik je echt lek, jij vieze kutzwarte.’ Een andere keer fietste ik naar huis vanuit school en was ik een beetje aan het zwalken met de fiets over de straat. Een ouder echtpaar riep daarop naar mij: ‘Ga toch terug naar je eigen land jij smerige zwarte.’ Toen ik daarop netjes antwoordde dat ik dit best wel een racistische opmerking vond, zei de vrouw: ‘Wij kennen veel goede buitenlanders maar jij bent een slechterik. Je moet wegwezen.’ Ook op school werden racistische opmerkingen gemaakt. Maar ja, ik was ook een druk kind. Dát met een kleurtje erbij maakte van mij een easy target. Gelukkig heb ik mij altijd zo weten op te stellen dat er geen escalaties kwamen. Ik heb ‘een lang lontje’. Tuurlijk doet het mij wel iets als mensen zo praten. Maar ik probeer mij er niet te druk over te maken.

Al die vooroordelen ook. De ouders van mijn moeder zijn wit omdat ze Nederlands zijn. Als ik met hen op vakantie ging was ik standaard geadopteerd in de ogen van mensen die ons niet kenden. Het kwam simpelweg niet bij mensen op dat ik gewoon een Nederlandse moeder kon hebben. Ik kan er zelf wel om lachen dat mensen zo onwetend zijn. Ik denk overigens dat het nu, anno 2022 iets verbeterd is ten opzichte van toen ik een jaar of 10 was. Maar nog steeds zijn er mensen die het niet begrijpen. Zelf ben ik kleurenblind. Ik kijk niet naar zwarte of witte mensen.

Om even terug te gaan naar de muziek. Zoals ik eerder aangaf stamt bijna alles af van de black culture. Veel mensen weten dat niet. Weet je, ik lach er gewoon om. Zo was ik laatst geboekt in Nijmegen. Ik bezocht de club samen met een gekleurde vriend. We weten al lang dat het moeilijk is om als gekleurde mannen op stap te gaan. Deze bewuste avond werden wij nota bene op het feest waar ik zelf geboekt was door een overijverige uitsmijter geweigerd. We moesten wegwezen. ‘Nou, dan mag jij uitleggen waarom er een dadelijk een uur lang niemand aan het draaien is’, antwoordde ik. Toen voelde de portier nattigheid en mochten wij alsnog naar binnen. De organisatie zou de man erop aanspreken. Te vaak willen uitbaters wel muziek uit de black culture, bijvoorbeeld hiphop, draaien, maar ze weten er niets van. Of ze willen er niets van weten als iemand bijvoorbeeld een ketting draagt. Dit zal altijd een issue blijven. Je wordt bij het uitgaan gewoon veroordeeld op twee dingen: het hebben van een niet Nederlandse afkomst en het feit dat je een man bent.

Om mij heen heb ik mensen verzamelend die allemaal gepassioneerd zijn in de muziek. Net zoals ik dat zelf ben. Die mensen hebben alle nationaliteiten. Ik leg de negatieve zaken naast mij neer en focus mij op hen en op mijn muziek. Daarom kan ik er ook zo lachend mee omgaan als mij zaken overkomen, zoals dat voorval bij de deur van die club. Wij zijn united, ook al kennen we elkaar niet of niet goed. Zelfs in de coronatijd hebben we dingen voor elkaar betekend en met elkaar gecreëerd. In onze broederschap maakt het niets uit wat voor huidskleur je hebt; het gaat om je karakter, om wie jij bent. Dat is ook waar hiphop voor staat. Het maakt niet uit waar je vandaan komt; als je cool bent, dan ben je cool. De maatschappij zou veel van hiphop kunnen leren. Het respect naar elkaar. De loyaliteit. De verbondenheid. We gaan niet af op uiterlijke kenmerken maar kijken dieper naar de persoon en wat er achter iemand zijn uiterlijk schuilt. Eerlijk gezegd snap ik die mensen die racistisch zijn ook niet. Ga eens reizen man!

Ik rap vanaf mijn 6de denk ik. Met mijn bmx-fietsje hing ik rond op straat bij jongens die aan het rappen waren. Ik deed mee en freestylede over bijvoorbeeld Osama Bin Laden. Ik zag dan iets op het nieuws en maakte er raps over. De jongens uit de buurt vonden mij wel funny. Die kleine gekke jongen. Ik bleef doorgaan. Mijn moeder luisterde ook naar hiphop. Ik kreeg het van thuis al mee. Op mijn 12de verkocht ik mijn speelgoed, nam ik een krantenwijk en bouwde ik samen met mijn opa een muziekstudio. Een jaar later plaatste ik mijn eerste oproep op Marktplaats: ‘Drie jonge rappers voor al uw feesten.’ Een geweldige tijd. We werden zelfs geboekt op vrouwenzittingen. Live life. En: music is life. Dat zijn mijn lijfspreuken. Werk hard aan je doelen. Mijn moeder ben ik ontzettend dankbaar. Supermooi dat zij mij vrijliet hierin. Uiteindelijk kwam ik terecht bij Kunstbende. Hier maakte ik Sorry Mamma; een liedje over een moeilijke tijd. Ik werd tweede en van het een kwam het ander. Zo begon ik met draaien – zonder ervaring. En dat is precies wat ik bedoel met live life. Ga gewoon en doe. Als ik voel dat ik het kan, dan kan ik het. De mooiste momenten maak je mee als je uit je comfortzone stapt. Dan leer je het meest. Je moet de wereld proeven voordat je er een oordeel over kunt vellen.”