‘We zijn misschien anders, maar niet anders dan anders. Toch worden we anders behandeld.’

Eerlijk gezegd! Het verhaal van Hajer Harzi; een krachtige vrouw van Tunesische afkomst, opgegroeid in Geleen, met het hart op de juiste plaats. Ze is sinds kort politiek actief bij de VVD. Daarnaast is zij werkzaam bij de FNV en voorzitter van de stichting Platform Allochtonen Geleen Breed. Van beroep ondersteunt Hajer als budgetcoach en adviseur sociale voorzieningen mensen met een migratieachtergrond bij het verbeteren van hun persoonlijke situatie.

Hajer Harzi

“Ik probeer mensen te helpen. Samen met mijn cliënten probeer ik tot een oplossing te komen om uit de situatie te komen waarin zij zitten. Er zijn verschillende voorzieningen in Nederland, maar niet iedereen weet dat. Met name mensen met een andere culturele achtergrond hebben daarbij vaak niet de mentaliteit van; ‘Ik ga mijn recht halen.’ Zij denken: ‘Als iets me gegeven wordt, dan is het is goed. Maar als ik het zelf moet gaan zoeken, dan laat maar zitten.’ Ik probeer met hen uit te zoeken waar ze recht op hebben om er beter van te worden. Wij kijken daarbij ook naar wat ze zelf hieraan kunnen bijdragen.

Er wordt nu vaak gesproken over inclusie en diversiteit. Ik vraag me af, welke diversiteit? Waar is die inclusie? Ik kom uit een ander land en heb een andere religie. Ik ben dus ‘anders’. Nee, ik merk niks van inclusie. Er is geen inclusie. Nog niet. Daarvoor is nog veel nodig; diversiteit op de werkvloer, diversiteit overal. Dan pas kun je praten over inclusie. Als ik een medewerker spreek, die niet eens weet waar Noord-Afrika ligt of welke mensen daar leven, dan is het gesprek heel snel klaar. Dan wordt er al snel gedacht: ‘Jullie zijn zo en zo.’ Nee, we zijn niet zo en zo. Wij zijn gewoon mensen. Misschien denken we anders over bepaalde dingen of is onze cultuur anders, maar wij zijn evengoed mensen die ook in armoede zitten, of niet makkelijk een baan kunnen vinden, of niet slim genoeg zijn om een opleiding te volgen.

We zijn misschien anders, maar niet anders dan anders. Toch worden we anders behandeld. Totaal anders. Dat hebben we met de Oekraïners gezien. Racisme is een groot woord; dat heb ik persoonlijk nooit meegemaakt, maar je merkt wel dat je door je naam, taal of uitspraak anders behandeld wordt dan ‘gewone’ Nederlanders. Dat is jammer. Mensen worden door allerlei factoren, zoals huidskleur of religie benadeeld. Daarnaast is ook de toegankelijkheid voor oudere mensen een probleem. Er zijn bijvoorbeeld mensen met een migratieachtergrond die aan huis gekluisterd zijn en niet naar de moskee kunnen, omdat zij bijvoorbeeld niet goed traplopen of geen scootmobiel krijgen. Doordat zij de taal niet goed spreken, krijgen ze niet de benodigde hulp. Ook mensen met een beperking zitten vaak thuis. De Sociale Werkvoorziening is bijna afgeschaft, dus er is bijna niks voor deze mensen. Dat is institutioneel racisme; dat zie ik dagelijks in mijn werk en gaat dieper dan iemand naroepen vanwege zijn huidskleur. Ik vind dat heel erg.

Kijk je naar de ambtenarij, van gemeente tot provincie, dan zie je geen afspiegeling van de samenleving. Er is daar weinig kleur te zien en dit werkt door. Er zijn veel factoren die voor een andere behandeling zorgen. Op basis van je naam en achternaam word je al anders behandeld. Als ik met een ambtenaar in gesprek ga, vermeld ik meestal niet dat ik van de FNV ben. Ik zeg dan bijvoorbeeld dat ik een cliëntondersteuner ben. Dat maakt verschil, dan volgt er een ander gesprek.

Kortgeleden werden de Appeltjes van Oranje 2022 uitgereikt. Dit is een prijs van het Oranjefonds, die jonge ondernemers met hun project kunnen winnen. De Appeltjes van Oranje worden uitgereikt door de koning en de koningin. Ik was apetrots toen ik zag dat de drie groepen die een prijs wonnen, allemaal ‘andere’ Nederlanders waren. Die hebben hier echt voor moeten knokken. Een groep bestond uit mensen met een hoofddoek, de tweede groep bestond uit alleen donkere mensen en de derde uit mensen in een rolstoel. Ze waren dus allemaal divers. Al deze groepen hebben zich bij elkaar gepakt en ze zijn in de prijzen gevallen! Eigenlijk ben ik daar geen voorstander van; ik ben juist voor inclusie en een multiculturele en kleurrijke samenleving. Maar hierbij zie je dat het wel een voordeel is om een groep van dezelfde kleur te zijn. Dan bereik je tenminste wel wat. Als alleen jij gekleurd bent, bereik je niks.

Mijn ervaringen en belevingen in Nederland waren tot een tijdje geleden hartstikke positief. De laatste jaren merk ik de verharding en de verruwing. Mensen zijn niet meer zo sociaal als in de jaren en tachtig en negentig. Het verschil is te duidelijk te merken, tussen buren, tussen collega’s. Dat moet weer anders. Ik ben voor een inclusieve samenleving! Zeker hier in het Limburgse. In de Randstad zijn ze al flink bezig, maar hier is nog geen inclusie. Daar moeten we nog hard aan gaan werken!”